Εμπορικό σήμα. Εθνικό-Ευρωπαϊκό-Διεθνές

Με τον όρο εμπορικό σήμα, εννοούμε κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Το σήμα να γίνεται αντιληπτό από το μέσο καταναλωτή ως δηλωτικό της προέλευσης των προϊόντων που διακρίνει (λειτουργία προέλευσης).

Σήμα μπορούν να αποτελέσουν ιδίως λέξεις με διακριτική δύναμη και ικανότητα, ονόματα φυσικών προσώπων, επωνυμίες νομικών προσώπων, ψευδώνυμα, απεικονίσεις – εικαστικές παραστάσεις, σχέδια, γράµµατα, αριθμοί, χρώματα (εφόσον έχουν καθιερωθεί στις συναλλαγές ως διακριτικό γνώρισμα συγκεκριμένου προϊόντος ή υπηρεσίας), ήχοι όπως και το σχήμα του προϊόντος ή της συσκευασίας του.

Οι επιχειρήσεις προκειμένου να διασφαλίσουν την προστασία του σήματος των προϊόντων και των υπηρεσιών τους πρέπει να κατοχυρώσουν το εμπορικό τους σήμα, προκειμένου να εξασφαλίσουν την αποκλειστική του χρήση και να εμποδίσουν τρίτους να εκμεταλλευτούν τη φήμη και την εμπορική του καθιέρωση στους καταναλωτές. Έτσι, ένα εμπορικό σήμα, μπορεί σήμερα να κατοχυρωθεί τόσο σε εθνικό, όσο σε ευρωπαϊκό και μετέπειτα σε διεθνές επίπεδο, με αποτέλεσμα να υφίστανται οι κάτωθι διακρίσεις εμπορικών σημάτων, ανάλογα με την γεωγραφική τους κατοχύρωση:

-           i. Εθνικό σήμα

-          ii. Ευρωπαϊκό σήμα

-          iii. Διεθνές σήμα

 I. Η προστασία του Εμπορικού Σήματος σε εθνικό επίπεδο αποκτάται με την επίσημη καταχώρισή του στα μητρώα της Διεύθυνσης Εμπορικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Υπηρεσία Σημάτων) μετά από σχετική Δήλωση του δικαιούχου που αιτείται την καταχώριση.

 Της υποβολής Δήλωσης καταχώρισης εμπορικού σήματος είναι σκόπιμο να προηγηθεί νομικός προέλεγχος για να διαπιστωθεί η μη ύπαρξη στοιχείων που καθιστούν καθ’ εαυτό το προς καταχώριση σήμα ως απαράδεκτο αλλά και η μη ύπαρξη άλλου παρεμφερούς σήματος με άλλον δικαιούχο για το οποίο έχει γίνει καταχώριση, για την αποφυγή απόρριψης καταχώρισης ή άσκησης ενστάσεων και ανακοπών.

Για την καταχώριση εμπορικού σήματος είναι απαραίτητο να συνταχθεί η σχετική δήλωση, η οποία υποβάλλεται για έλεγχο στην αρμόδια Επιτροπή, συνοδευμένη από τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα. Αν διαπιστωθεί η ανυπαρξία λόγων που καθιστούν απαράδεκτη την καταχώριση του σήματος, λαμβάνει χώρα η σχετική καταχώριση. Μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την κατάθεση της σχετικής Δήλωσης και εφόσον πληρούνται οι τυπικές προϋποθέσεις, γίνεται δημοσίευση της σχετικής Απόφασης καταχώρισης του Εθνικού Σήματος.

Σε περίπτωση που εγερθούν αντιρρήσεις από την Επιτροπή Σημάτων, ο αιτών την καταχώριση καλείται να υποβάλλει της παρατηρήσεις του.

Η προστασία του εμπορικού σήματος σε εθνικό επίπεδο διαρκεί καταρχήν για δέκα (10) έτη, η οποία μπορεί να παρατείνεται ανά δεκαετία με σχετική αίτηση του δικαιούχου.

ΙΙ.   Η κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος σε επίπεδο Ελλάδος δεν σημαίνει ότι ο δικαιούχος του εθνικού σήματος προστατεύεται και στις λοιπές χώρες της Ευρώπης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να προχωρήσει περαιτέρω και σε κατοχύρωση εμπορικού σήματος στην Ευρώπη, ώστε να «προλάβει» να κατοχυρώσει το σήμα του και ευρύτερα (ευρωπαϊκά), ώστε να μην αναγκαστεί να χρησιμοποιεί έτερο σήμα σε επίπεδο εθνικό και έτερο σήμα σε επίπεδο ευρωπαϊκό, σε περίπτωση κατάληψής του από τρίτο.

Επομένως, αν  μια επιχείρηση, δεν δραστηριοποιείται αποκλειστικά στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ασφαλέστερη κατοχύρωση είναι αυτή του ευρωπαϊκού σήματος. Με την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος σ’ ολόκληρη την Ευρώπη ο δικαιούχος ευρωπαϊκού σήματος αυτομάτως κατοχυρώνεται νομικά ως αποκλειστικός δικαιούχος του σήματός του σ’ όλα τα σημερινά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε όσα θα προστεθούν στο εγγύς μέλλον, που σημαίνει ότι δεν έχει δυνατότητα να επιλέξει μεμονωμένα συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο αρμόδιος οργανισμός για τα ευρωπαϊκά σήματα είναι το EUIPO, δηλαδή το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το EUIPO, που εδρεύει στο Αλικάντε της Ισπανίας, παραλαμβάνει και εξετάζει την αίτηση αποφασίζοντας το ίδιο για την τελική έγκριση ή απόρριψη.

Η κατοχύρωση ευρωπαϊκού εμπορικού σήματος καθιστά τον αιτούντα αποκλειστικό δικαιούχο του εν λόγω ευρωπαϊκού σήματος σε όλη της επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι μπορεί να απαγορεύει σε οποιονδήποτε τρίτο την παράνομη χρήση για εμπορικούς σκοπούς του σήματός του, η οποία ομοιάζει ηχητικά ή εννοιολογικά με το εμπορικό σήμα του, όταν φυσικά αυτή διακρίνει όμοια ή παραπλήσια προϊόντα/υπηρεσίες.

ΙΙΙ.  Τέλος, η  διεθνής καταχώρηση σημάτων  προβλέπεται για την Ελλάδα και πραγματοποιείται σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Μαδρίτης που τέθηκε σε εφαρμογή στην Ελλάδα στις 10/8/2000,  με τον Ν. 2783/2000, ΦΕΚ Α’ αριθμός 1/7-1-2000 και την Υπουργική απόφαση: Κ4-307/2-1-01 «ΦΕΚ Β’ αριθ. 31/18-1-2001». Μέλη της Συνθήκης της Μαδρίτης είναι 78 χώρες από όλον τον κόσμο.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Μαδρίτης, ο δικαιούχος ενός εθνικού σήματος μπορεί, καταθέτοντας αίτηση στη WIPO (Word Intellectual Property Organization- Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας), με έδρα τη Γενεύη της Ελβετίας, να καταχωρίσει το σήμα του σε όσες εκ των 78 χωρών–μελών επιθυμεί.

 Ο όρος διεθνές σήμα δεν σημαίνει ένα σήμα που είναι καταχωρισμένο και προστατεύεται σε όλο τον κόσμο, αλλά ένα σύνολο εθνικών σημάτων, τόσων όσες είναι οι χώρες–μέλη που έχουν επιλεγεί από το δικαιούχο και προϋποθέτει ότι τα σήματα αυτά κρίνονται καταχωρίσιμα βάσει της εθνικής νομοθεσίας, σε κάθε χώρα.

Προϋπόθεση για να μπορέσει να κατατεθεί αίτηση κατοχύρωσης ενός σήματος σε επίπεδο διεθνές είναι η προηγούμενη κατοχύρωσή του σε επίπεδο εθνικό ή ευρωπαϊκό. Εάν μάλιστα η μετατροπή ενός σήματος σε επίπεδο διεθνές γίνει εντός έξι μηνών από την προηγηθείσα εθνική ή ευρωπαϊκή κατοχύρωση, ο αιτών χαίρει του προνομίου προτεραιότητας (priority right), υπό την έννοια ότι έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει να κατοχυρωθεί ως ημερομηνία της αίτησης καταχώρησης διεθνούς σήματος, η προγενέστερη ημερομηνία κατάθεσης του εθνικού η ευρωπαϊκού σήματος.

Άρα, όποιος έχει πραγματική και μόνιμη βιομηχανική ή εμπορική εγκατάσταση ή κατοικία στην Ελλάδα ή είναι Έλληνας υπήκοος και έχει κατατεθειμένο ή καταχωρισμένο σήμα στην Ελλάδα, μπορεί να καταθέσει αίτηση κατοχύρωσης διεθνούς σήματος και να ορίσει τις χώρες στις οποίες θέλει να προωθηθεί.

Η αίτηση για διεθνή καταχώριση συντάσσεται αποκλειστικά στη γαλλική ή αγγλική γλώσσα. Κατατίθεται στην Υπηρεσία Σημάτων, η οποία ελέγχει αν υφίστανται οι προϋποθέσεις κατάθεσης, δίνει σε αυτήν αριθμό πρωτοκόλλου και αναγράφει επ’ αυτής την ημερομηνία παραλαβής, καθώς και τον αριθμό των συνοδευτικών εγγράφων. Η αίτηση για διεθνή καταχώριση με τα συνημμένα σε αυτήν έγγραφα διαβιβάζεται στο Διεθνές Γραφείο, μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από την παραλαβή, όπου πραγματοποιείται και η καταχώρησή της.

Με τους ανωτέρω αναφερόμενους τρόπους, το εμπορικό σας σήμα , μπορεί να κατοχυρωθεί, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, παρέχοντας σας το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης, απαγορεύοντας τη χρήση του για τα ίδια προϊόντα ή υπηρεσίες σε οποιονδήποτε τρίτο. Ιδίως παρέχει το δικαίωμα της χρήσης αυτού, το δικαίωμα να επιθέτει αυτό στα προϊόντα, τα οποία προορίζεται να διακρίνει, να χαρακτηρίζει τις παρερχόμενες υπηρεσίες και να σας διακρίνει από άλλες επιχειρήσεις που εμπορεύονται παρόμοια προϊόντα ή παρέχουν παραπλήσιες υπηρεσίες.

Το δικηγορικό γραφείο της Κας Κασάτκινα- Κούσκου Σβετλάνα, διαθέτει τις απαιτούμενες-εξειδικευμένες γνώσεις κατοχύρωσης εμπορικών σημάτων, καθώς πολλάκις έχει αναλάβει την διεκπεραίωση κατοχύρωσης εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών σημάτων. Η διαδικασία κατοχύρωσης σημάτων είναι μια σύνθετη διαδικασία, που απαιτεί ακρίβεια, μεθοδικότητα και καλή γνώση του αντικειμένου. Το δικηγορικό μας γραφείο, αναλαμβάνει τη νομική σας υποστήριξη και εκπροσώπηση κατά την κατάθεση της αιτήσεώς σας, η οποία πρέπει να συνταχθεί στην αγγλική ή τη γαλλική γλώσσα, στην περίπτωση ευρωπαϊκού-διεθνούς σήματος, αλλά και την ενημέρωσή σας για τα απαιτούμενα συνοδευτικά έγγραφα, τον υπολογισμό των τελών καταχώρησης αλλά και τον νομικό προέλεγχο του υπό κατάθεση σήματος με σκοπό την  αποφυγή απόρριψης καταχώρισής του.